Computerkunst?

Naast tekenen en schilderen met 'echte verf' kan je ook natuurlijk op de computer grafisch werken. Bijvoorbeeld met tekenprogrammas, digitale fotografie, en andere pakketten.

Een van de pakketten waar ik wel mee werk is POV-Ray. POV-Ray is een zogeheten 'ray tracer' programma, wat aan de hand van een beschrijving van de voorwerpen het beeld uitrekend dat daar bij hoort. Dat klinkt wat vaag, maar wordt bijvoorbeeld ook gebruikt door architecten om gebouwen van te voren te bekijken: je geeft een beschrijving van hoe het gebouw is opgebouwd, en vervolgens kan je in de computer het van alle kanten bekijken.

Nu is dat natuurlijk een vrij saaie toepassing, maar je kan ook veel creatievere zaken maken (alhoewel architectuur ook veel creativiteit vraagt). Zoals op een andere pagina te zien is gebruik ik POV-Ray om 'voorstudies' te maken voor keramiek, maar op deze pagina gebruik ik POV-Ray om de resultaten zelf.

Een van de plaatjes die ik heb gemaakt is onderstaande 'herfst-impressie'. Hoe zit zoiets nu in elkaar? De basis bestaat uit de lampionnen. In een raytracer beschrijf je niet hoe die er uit zien, maar hoe ze in elkaar zitten. In dit geval bestaat een lampion uit vier om elkaar heen liggende schillen, allemaal gebaseerd op een bolvorm:

• Het papier (de buitenste bol)
• Het houten frame
• De vlam (de visuele vorm)
• Een lichtbron

Het papier is een bol. Dit is een van de basisvormen in veel raytracers. Je maakt ze door de plaats en de grootte op te geven, plus een beschrijving van het materiaal (het papier). een materiaal heeft drie basiseigenschappen: de kleur, de reflectie, en de textuur.

De kleur kan een gelijkmatige kleur zijn, bijvoorbeeld rood, of een mengeling van kleuren, waarbij je zowel de te gebruiken kleuren als het patroon van de kleuren aan kan geven. Bovendien wordt hierin ook aangegeven hoe transparant het materiaal is. Dat is goed te zien aan de gekleurde patronen op de grond, die ontstaan door het licht van de lichtbron dat door het papier schijnt op de witte cirkel in de voorgrond (dit patroon ontstaat dus 'vanzelf' door de eigenschappen van het 'materiaal'). Dergelijke eigenschappen heb ik hier gebruikt voor de gekleurde vlakjes. Voor de details moet je maar in de source file kijken (en kijk ook eens naar mijn programma colormap, om eenvoudig Povray kleurschakeringen te maken).

Naast de kleur heb je ook te maken met de textuur: hoe 'voelt het materiaal aan'. Is het glad, met barstjes, putjes? Hier heb ik gebuik gemaakt van een 'gekreukte' structuur om papier te suggereren. Reflectie was bij de lampion niet van belang (papier spiegelt niet zo) maar kan in andere situaties juist wel erg van belang zijn.

De houten spiraal is eigenlijk niet veel moeilijker. Ook dit is een bol, met daarop een spiraalvormig kleurpatroon. Van het spiraalvormig patroon heb ik een dunne band een houtkleur gegeven, en de rest helemaal doorzichtig gemaakt: zie daar een mooi houten spiraalvormig patroon. Om het nog wat realistischer te maken heb ik de vorm wat onregelmatig laten zijn, zeg maar door wat ruis (eigenlijk 'turbulantie' in Povray-terminologie) toe te voegen.

De vlam is al even eenvoudig, hier heb ik alleen de bolvorm wat uitgerekt om meer een vlamvorm te krijgen. De lichtbron is een van de standaard voorwerpen van Povray, en deze heb ik in het centrum van de bollen geplaatst: zie daar een lampion die ook 'echt' licht geeft (zie bijvoorbeeld de lichtvlek onder de achterste lampion: deze onstaat vanzelf als gevolg van deze definitie van de lampion).

Als je eenmaal zo'n voorwerp heb gedefinieerd kan de computer deze meerdere keren gebruiken: dezelfde lampion in in het plaatje een keer of wat gebruikt. Dit is te zien als je de lampionnen wat beter bekijkt; ik heb ze wat gedraaid maar let maar eens goed op het patroon.

Op dezelfde manier heb ik een blad vele malen gebruikt, om de herfstsfeer te versterken. Het blad is niet een basis-vorm van Povray, en heb ik gemaakt met het hulpprogramma sPatch (alt. download) om een meer organische vorm te maken. Dan nog een mooie achtergrond: al weer een bol, heel groot deze maal, met een wolkenpatroon (een Povray sky_sphere); en een plat vlak met wat structuur als ondergrond. Bovendien wat mist toegevoegd om de grond en de lucht mooi in elkaar over te laten vloeien.

Al met al een vrij eenvoudige schene, die toch een heel fraai resultaat geven. Voor wie de beschrijving van dit plaatje wil zien: hier is de source file 'lampion.pov'. De source is niet al te simpel, maar hopelijk toch redelijk te begrijpen (sorry, een mix van Engels en Nederlands commentaar).