Strakke vormen

Platen ...

Keramiek kan er heel strak uitzien. Deze kubus is gemaakt van plaatwerk, en lijkt simpel: je rolt klei uit, snijdt er vierkanten uit en plakt deze met slib aan elkaar, een basistechniek in keramiek. Maar er is best veel werk in gaan zitten om het geheel mooi strak te maken. Zo zitten er aan de binnenkant verstevigingsribben om te voorkomen dat 'het dak inzakt'. Alle kanten zijn netjes afgewerkt, ook de onderkant, zodat je het in elke stand kunt neerzetten. De 'zwevende' bol die er in zit is geglazuurd om hem glanzend te maken; beiden zijn van de zelfde zwartbakkende klei gemaakt. Nooit vergeten een gaatje in de bol en de kubus te laten, zodat in de oven de hete lucht er uit kan, anders klapt'ie uit elkaar (en kan ook andere voorwerpen beschadigen)!!! Het geheel is zo'n 30x30 cm.

Meestal gebruik ik geen glazuur, maar bij deze kubus is het contrast tussen de matte kubus en de glanzende bol erg mooi geworden.

Ook schalen kunnen er modern en strak uitzien. Op de keramiek-pagina is al een schaal te zien (ook uit plaatwerk, waarbij ik met een naald vormen uitgesneden heb), en de schaal hiernaast is gevlochten van meerdere lagen lapjes klei. Helaas, bij het steengoed-bakken (1250 graden!) is de klei als het ware iets gesmolten, waardoor hij platter is geworden dan de bedoeling is, dat is het risico van deze zwarte (ijzerhoudende) klei. Het fruit op de schaal is van dezelfde klei.

En zelfs figuren kunnen strak... Deze vier figuren, geïnspireerd door het thema 'ritme', zijn ook van plaatmateriaal gemaakt. Nee, de figuur meest rechts is niet gewoon een pak klei dat ik in de oven heb gezet; massieve klei barst bij de afkoeling (bij massief werken: altijd uithollen, meestal tot een dikte van maximaal een cm maar dat is natuurlijk afhankelijk van je werkstuk, en klei met grove chamotte kan meer hebben). Dit dus niet massief, maar weer van platen klei. Ze zijn ieder zo'n 25 .. 30 cm hoog.

Dit is vreemd genoeg witte klei, maar het lijkt haast brons: in dit geval heb ik namelijk wel een glazuur gebruikt.

En bollen

De bol is ook zo'n basisvorm, maar makkelijker te maken als een kubus; met minder kans op scheuren of springen tijdens het bakken. Naden zijn altijd gevoelig, een bol heeft geen naden (behalve waar je de twee helften aan elkaar zet, maar het blijft een ronde vorm). Kleine bollen kan je als 'duimpotjes' maken, twee halve bollen die je maakt door met je duimen in een bal klei te drukken en die je vervolgens met slib aan elkaar plakt (de bol in de kubus hierboven). Daarna met een plankje er op slaan tot ze mooi rond en stevig zijn (door de lucht die er in zit sla je de bol niet plat).

Grotere bollen als voor de rookstook-pot links en de 'drie-eenheid' vaas rechts (de bol is bij beiden zo'n 20 cm) maak je misschien met ringen, of zoals ik in twee helften met behulp van een mal (van piepschuim uit de hobbyzaak). Weer aan elkaar plakken met slib.

De cookiejar links is vervolgens na de eerste biscuit-bak gerookstookt waarbij ik tijdens het stoken in een open vuur een stuk touw om de pot gewikkeld had (plus vervolgens aluminiumfolie). Doordat het touw verbrand slaat de roet uit het touw neer op de klei (behalve waar het touw zelf zit, als het tenminste niet helemaal weg brand), dit geeft het lijnenspel op de pot.

De rechtervaas is voorzien van drie tuitjes, aan de binnenkant met rode klei (slib) ingekleurd, dezelfde klei die ook gebruikt is voor de rode nerven die door de vaas heen lopen en voor de losse ring waar de vaas op staat (onderkant is rond).

Theepot rechts is ook gebaseerd op een bol, met daaraan vierkante pootjes en tuit. De 'kunst' is natuurlijk hier om de tuit goed door te laten lopen. Klei is op 1250 graden gebakken ('steengoed') maar is ondanks dat toch mogelijk niet helemaal waterdicht. De pot is daarom van binnen geglazuurd. Controleer wel of de glazuur geschikt is voor etenswaren!

En cylinders zijn natuurlijk ook vrij eenvoudig, zeker als je ze om een pijp heen maakt. Wel de pijp er uit halen voor je ze laat drogen: de klei krimpt tijdens het drogen, de pijp niet en je werkstuk zou dus barsten... Links een vogelhuisje (of eigenlijk twee) gemaakt van twee cylinders waarop ik aan de onderkant een half duimpotje heb geplakt. Twee plankjes en een beugeltje er boven (er loopt een gat van boven naar onder waar een stuk schroefdraad door zit, je ziet onder in het midden een moer zitten); klaar.

Met de computer...

Ik ben nu eenmaal ook een computer-hobbyist, dus ook hierbij komt de computer zo nu en dan kijken. Voor een bepaald idee heb ik eerst met POV-Ray op de computer gespeeld, voor het daadwerkelijk om te zetten in een keramiek. Dit gaf me de mogelijkheid al met de vormen te spelen en het van verschillende kanten te bekijken.

Het onderstaande voorbeeld (een van mijn 'vroege werken') is gebaseerd op het jaar-thema 2001 in de Parasol: 'Astronomen en astrologen' (of zo iets). Daar ik niets met astrologen heb ben ik meer op het ruimte-thema gaan werken; met planeten in het achterhoofd. Bijvoorbeeld met bolletjes (goede oefening, duimpotjes maken): wat kan je daar nu mee? Je kan ze bijvoorbeeld aan elkaar zetten. Neem een grote, plak daar 4 kleinere bollen aan, plak aan ieder van de 4 kleinere weer kleinere, en zo voort. Hoe ziet dat er uit? Kan je echt maken, of op de computer proberen.

En als ik er nu maar 3 bolletjes per keer doe (links)?

En wat als ik er nu willekeurige bolletjes aan plak (rechtsonder)? Dat geeft al mooie organische vormen, hoewel dat in het blauw toch wel wat minder is. Lijkt meer een planetenstelsel.

En zo kan je dus van alles spelen, allerlei vormen makend, zonder daar steeds weer in het echt rondjes te moeten maken. Wat er uiteindelijk uit is gekomen kan je hier onder aan de pagina ook zien. Uiteraard ziet dat er toch weer anders uit als op de computer, want al doende verwerk je er toch weer andere ideeën in. En, vind zelf dat het thema er toch wel in zit.

O ja, zorg wel dat alle bolletjes intern openingen hebben... Anders gaan ze in de oven kapot omdat de lucht bij warm worden uitzet, en dan kan de zaak kapot springen.